آثار تخلف ولیقهری از دیدگاه فقهای مذاهب اسلامی و حقوق ایران
نویسندگان
چکیده مقاله:
دیدگاه فقهای امامیه مبنی بر این است که پدر و جدّپدری به عنوان اولیاء قهری صغیر، سفیه و مجنون (که سفه و جنون آنها متصل به زمان صغر باشد) معرفی شدهاند، اما میان فقهای مذاهب اهلسنت درباره ولایت قهری جدّپدری اختلافنظر وجود دارد. بر این اساس فقهای مذاهب مالکیه و حنابله برای جدّپدری قائل به ولایتی نیستند. قانونگذار ایران از دیدگاه فقهای امامیه تبعیت نموده و در قانون مدنی به ولایت قهری پدر و جدّپدری تصریح کرده است. فقیهان اسلامی و به تبع آن قانونگذار ایران، در راستای حمایت از مولیعلیه، برای ولیقهری قائل به اختیارات گستردهای شدهاند. بر این اساس پدر و جدّپدری نسبت به اداره اموال مولیعلیه اختیار تام دارند و اصل بر این است که غبطه مولیعلیه را رعایت میکنند و لذا تا زمانی که خلاف آن ثابت نشود تصرفات ولیقهری از اثر و نفوذ حقوقی برخوردار است. اما گاهی پیش میآید که ولیقهری به دلیل سوءاستفاده از حق ولایت خود، اغراض شخصیای که دارد و...، به نحو احسن به وظایفی که در قبال مولیعلیه دارد، عمل نمیکند و بدون رعایت غبطه او، مرتکب اقداماتی میشود که منجر به ضرر مولیعلیه میگردد. هدف پژوهش حاضر، پرداختن به مسئله خیانت و تخلف ولیقهری و بیان مصادیق تخلفات وی، تبیین مسئولیت ولیقهری در قبال مولیعلیه و همچنین تحلیل و بررسی دیدگاه فقهای اسلامی و قانونگذار ایران است. راهکار و ضمانت اجرایی که فقهای امامیه متأخر، برای خیانت و بیلیاقتی ولیقهری پیشبینی کردهاند، عزل ولیقهری متخلف است. در بعضی از مذاهب اهلسنت نیز عزل ولیقهری پیشبینی شده است. ضمانت اجرای پیشبینیشده توسط قانونگذار، ضم امین به ولیقهری بود که نتوانست راهگشا باشد، تا اینکه در راستای منطبق شدن با دیدگاه فقها و رفع نیازمندیهایی که وجود داشت، سرانجام تحولی در قانون به وجود آمد و ماده 1184 قانون مدنی در جهت حمایت از مولیعلیه، رعایت مصلحت و غبطه وی، اصلاح و عزل ولیقهری متخلف، پیشبینی شد.
منابع مشابه
کیفر توهین و دشنام اشخاص از دیدگاه فقهای مذاهب اسلامی و حقوق ایران و افغانستان
توهین و دشنام، رفتاری است که مستقیماً حیثیت و تمامیت معنوی و کرامت انسانها را نشانه میگیرد. همچنانکه این رفتار موهن، در مذاهب اسلامی گناه و مستوجب عقاب دنیوی (حسب مورد، حد یا تعزیر) دانسته شده است، در نظامهای حقوق کیفری نیز جرم و مستحق مجازات قلمداد شده است. اصلیترین مبنای جرمانگاری این رفتار در نظامهای حقوقی نیز صدمه مستقیم به کرامت و حیثیت و شأن انسانهاست. از جمله این نظامها، حقوق کیف...
متن کاملاجرت کادر پزشکی از دیدگاه فقهای مذاهب اسلامی
بررسی صحت و بطلان بستن عقد اجاره بر درمان بیمار که اختلافی میان فقهای امامیه و اهل سنت است، گذشته از اهمیتی که به لحاظ فقهی و حقوقی دارد، از نظر اجتماعی نیز به لحاظ درگیربودن افراد جامعه با آن، مهم و نیازمند بازنگری است. بعضی از فقها به دلیل وجوب درمان بیمار، و نیز مجهول دانستن منفعت و غرری بودن چنین عقدی قایل به بطلان، و برخی دیگر، با کافی دانستن تحقق مقدمات بهبودی در صحت عقد، و نیز غرری نبودن...
متن کاملبررسی حکم شرعی استعمال مواد مسکر و روانگردان از دیدگاه فقهای مذاهب اسلامی
مصرف خمر و سایر مسکرات، آثار و تبلیغات ناخوشایند و نامطلوبی از لحاظ روحی و روانی دارد. از نظر پزشکی و اجتماعی نیز، زیانهای بیشماری را دربر دارد که دنیای غرب نیز کم و بیش بدان اعتراف کرده است. امروزه ثابت شده است که اسلام در برخورد با مسئله مسکرات، راه راست و درستی را برگزیده و بدین جهت است که دنیای امروز، بر حقانیّت قانون جزایی اسلام، نسبت به مصرف مسکرات، صحّه میگذارد. علمِ کنونی نیز ثابت کرده ...
متن کاملتفسیر بیضاوی در آینه فقهای مذاهب اسلامی
عبدالله بیضاوی از دانشمندان نامدار فارس، از خود آثاری بر جای نهاده که از بین آنها کتاب «انوار التنزیل» ایشان بیشترین توجه دانشمندان گوناگون اعم از متکلم، محدث، مفسر و فقیه را به خود جلب نموده است. در این میان توجه فقهای مذاهب اسلامی به کتاب مزبور به شکل حاشیه، شرح و تعلیق به علل گوناگون از جمله تاریخ فقه حائز اهمیت است. از بررسی فقهایی که تفسیر بیضاوی را مورد توجه قرار دادها...
متن کاملمجازات سب النبی از دیدگاه مذاهب اسلامی و حقوق ایران و افغانستان
در این نوشتار، رویکرد حقوق کیفری ایران و افغانستان و نیز نگاه مذاهب اسلامی را به سب النبی و مجازات آن مورد بررسی قرار دادهایم. سب النبی از جمله جرایمی است که در فقه و حقوق جزای اسلامی مطرح شده است. مذاهب اسلامی، حقوق ایران و افغانستان در باب تبیین ماهیت سب النبی اشتراک دارند: سب النبی به معنای دشنام و ناسزاگویی به پیامبر(ص) است. میان مذاهب اسلامی، حقوق ایران و افغانستان، اختلاف نظر وجود دارد....
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 5 شماره 9
صفحات 41- 76
تاریخ انتشار 2017-05-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023